MORMONEN
LIBURUKO
EUSKARAZ ITZULPENA
2017/08/25
Unofficial, Experimental
Translation of the Book of Mormon.
Traducción no
oficial y experimental del Libro de Mormón.
BIBLIOGRAFIA
AULESTIA, G.: Basque –
English Dictionary. University of Nevada. Reno. 1989.
AULESTIA, G.; WHITE, L.:
Basque – English. English – Basque Dictionary. University
of Nevada. Reno. 1992.
MORRIS, M.: Morris
Student Plus. Euskara – Ingelesa. English – Basque.
Klaudio Harluxet Fundazioa. Donostia. 2004.
MORRIS, M.: CBS Morris
Euskera – Ingelesa, English – Basque compact dictionary -
hiztegia. Center for Basque Studies. University of Nevada. 2010.
Collins Elhuyar English –
Basque Dictionary, Euskara – Ingelesa Hiztegia. Elhuyar.
Usúrbil. 2016.
Diccionario 3000
Hiztegia. Adorez 7. Bilbao. 1996.
Elizen arteko Biblia.
Bibli Elkarte Batuak. Lazkao. 1994.
Erlijioa. Hiztegia.
U.Z.E.I. Elkar. Donostia. 1987. Bi tomo.
SMITH,
J.: Joseph
Smith Profetaren Aitormena.
Azken
Egunetako Santuen Jesu Kristoren Eliza. Salt Lake City. 1997
AZKEN
EGUNETAKO SANTUEN JESU KRISTOREN ELIZA, Ebanjelioaren
Oinarriak.
1999
AZKEN
EGUNETAKO SANTUEN JESU KRISTOREN ELIZA, Himnoak
eta Ume Kantak.
2000
MORMONEN
LIBURUA
MORMONEN
ESKUAK IDATZITAKO ISTORIOA
NEFIREN
XAFLETATIK IZATEKO XAFLETAN
Beraz, Nefi-ren jendeari
buruzko historia laburpena, baita lamandarrena ere – Idatzia
lamandarrei, Israelgo etxearen hondakina direnei; eta baita juduei
eta jentilei ere – Agindu modual idatzia, and baita profezia -
agerpenaren ahalmenak ere – Idatzia eta zigilua, eta ezkutatua
Jaunarentzat suntsitu ahal ez izateko – Irteteko da Jainkoaren
dohain eta botereaz itzultzeko – Moroni-ren eskuak zigilatua
eta Jaunarentzat ezkutatua jentileen bidez garai igurikian –
Bere itzulpena Jaunaren dohainak emateko.
Baita Eter Liburuari
buruzko laburpena ere, Jared-en jendeari buruzko istorioarena,
sakabanatu izan zenarena, Jaunak jendearen hizkuntza lardaskatu zuen
orduan, Zerura heltzeko dorrea eraikitzen ari zirenean –
Gurasoen alde Jaunak egin dituen gauza handiak Israelgo Etxearen
hondarrari erakusteko gauza dena; eta beraiek Jaunaren komenioak
ezagutu ahal dezaten, beraiek ez uzteko betirako – Eta baita
juduei eta jentilei konbentzitzeko JESUS KRISTOA dela, BETIKO
JAINKOA, herri guztiei bere burua erakutsiz – Eta orain,
okerrak badaude, gizaki hutsak dira; beraz, ez kondenatu Jainkoaren
gauzak Kristo-ren auzitegian kutsugabe egon ahal izateko.
Joseph Smith semeak
itzulia.
SARRERA
Mormon-en Liburua Idazti
Saindu liburukia da Biblia paregarri. Ameriketako aintzinako
biztanleekiko Jaunaren tratuei buruzko istorioa da eta Berrion
betikoaren betetasuna du.
Profeta askok idazten
dute liburua profezia - errebelazioaren izpirituaren bidez. Haren
hitzak, urrezko xafleen gainean idatziak, Mormoia izenezko profeta –
istorigileak aipatu eta laburtu zituzten. Istorioak kondaketa ematen
du bi handi zibilizazioaz. Bana Jerusalen-etik etorri zen Kristo-ren
aurretik 600 urte eta geroago bi nazioetan banatu zen, nefitarrak eta
lamandarrak jakinez. Bestea goizagp etorri zen Jaunak hizkuntzak
nahastu zituen Babelgo Dorrean. Talde hau jareditar ezaguna da. Urte
milaka ondoren guztiak suntsituak izan ziren lamandarrak izan ezik,
eta haiek Ameriketako Indiarren arbasoen artean dira.
Mormon-en Liburuan
idatzitago gertakari giltzarria nefitarren artean Jauna Jesukristoren
zerbitzu pertsonala dela beraren Birpiztearen ondoren. Argitaratzen
dira Berrionen doktrinak, zirriborratzen da salbamen plana, eta
diokie gizakiei bizitza honetan bakea etortzeko bizitzan betiko
salbamena irabazteko egin behar dutela.
Mormoiak bere idazkerak
amaitu eta gero, berak Moroni semearen eskuetan kondaketa jarri zuen,
zeinek hitz gutxi gaineratu eta Kumoras Muinoan xaflak izkutatu zuen.
1823Ko Irailaren 21an Moroni bera, gizaera goratu berpiztua, Jose
Smith profetari agertu zitzaion eta irakatsi zion aintzinako istorio
eta ingeles hizkuntari itzulpenari buruz.
Aldi aproposan Jose
Smith-en eskuetan jarri ziren, Jainkoaren dohain eta ahalmenaren
bidez itzuli zuenetan. Istoria argitaratu zen hizkuntza batzutan
Jesukristo Jainko bizidunaren Semea den testigantza berri gehigarria
bezala eta Harengana etorri eta Bere Ebangelioaren legeak eta
ordenantzak nahi dutenek men egin ahal dute.
Liburu honi buruz Jose
Smith profetak esan zuen: “anaidei esan nien Mormon-en Liburua
lurreko liburuen artean zuzenena zela eta gure erlijioaren
giltzarria, eta gizakia Jainkoaraengana beste liburu bat baino
gehiago hurbilduko litzatekeela haien aginduak betetzean”.
Jose Smith-en gainera
Jaunak prestatu zuen beste hamaika berez urrezko xaflak ikusteko eta
egiaz eta Mormon-en Liburuaren jainkotasunaz testigantza bereziak
izateko. Beraien idatzitako testigantzak barne dira honekin Hiru
Lekukoen Testigantza eta Zortzi Lekukoen Testigantza bezala.
Gizaki guztiei dei egiten
diegu nonnahi Mormon-en Liburua irakurtzera, duen mezua haien
bihotzetan gogartzera, eta gero egiazkoa dela Kristoren izenean Jaun
Aita Eternalari galde egitera. Bide honi jarraiki eta fedez galdetze
dutenek haren egia – jainkikiaz testigantza irabaziko dute
Izpiritu Santuaren bidez.
Izpiritu Santuaren bidez
jainkozko lekukoa irabazten dutenek jakingo dute berezko botereaz ere
Jesukristo munduaren Salbatzailea dela, Jose Smith azken egun hauetan
Bere agertaria eta profeta dela, eta Azken Egunetako Sainduen
Jesukristoren Eliza Jaunaren Erreinua dela lurrean berriro fundatua,
Mesiaren Bigarren Etorrerara prestagarri.
HIRU
LEKUKOEN TESTIGANTZA
Lan hau datorkien nazio
ahaidego hizkuntza jende guztiei agerian dagokie Jainko Aita eta gure
Jaun Jesukristoren graziaren bidez xaflak ikusi dugu, istorio hau
duenak, Nefi jendea istorioa dena, baita lamanderrena ere, haien
haurridearena, eta baita jareditarrenarena ere, zein hitzegin den
dorretik etorri ziren. Eta ere badakigu Jainkoaren dohain eta
botereaz itzuli zirela, bere ahotsak aitortu digulako; beraz badakigu
egiazki lana egiazkoa dela. Eta guk ere aitortzen dugu xaflen gaineko
grabatuak ikusi dugula; eta guri erakutsi zaigu Jainkoaren botereaz,
eta ez gizakiarenaz. Eta handirasunezko hitzez aitortzen dugu
Jaunaren aingerua zerutik jaitsi dela, eta ekarri eta gure begien
aurrean utzi digula, xaflak begiratu eta ikusi dugula, baita honen
grabatuak ere; eta badakigu Jainkoa Aita eta gure Jaun Jesukristoren
graziaren bidez, istorioa begiratu eta sostengatu dugunez, gauzak
hauek egiazkoak direla. Eta gure begietan ikusgarria da. Hala ere,
Jaunaren ahotsak agindu digu testigantza egiteko; beraz, Jainkoaren
aginduei esanekoa izateko, hauetaz testigantza egiten dugu. Eta
badakigu, Kristoarengan fededunak bagara, gizaki guztien odolaz gure
soinekoak kenduko ditugula, eta Kristoren epaitegiaren aurrean
kutsugabe epaituko digula, eta zeruetan sekulan berarekin bizi izango
garela. Eta izan diezaiola ohorea Aitari, eta Semeari, eta Izpiritu
Sainduari, zeinak Jainko bakarra dira. Amen.
OLIVER
COWDERY
DAVID
WHITMER
MARTIN
HARRIS
ZORTZI LEKUKOEN
TESTIGANTZA
Lan hau datorkien nazio
ahaidego hizkuntza jende guztiei agerian dagokie: Jose Smith Semeak,
lan honen itzultzaileak, hitz egin eta urrezko itxura dituen xaflak
erakutsi digula; eta Jose Smith-esanak izulitako hainbat orrialde
gure eskuekin ukitu genuen; eta guk ere ikusi dugu haien grabatuak,
aintzinako lana eta trebetasun ikusmina itxura duenak. Eta
testigantza egiten dugu hitz itzaltzuez Jose Smith esanak erakutsi
dizkigula, ikusi eta jasobait dugu, eta zalantzarik gabe Jose Smith
ek hitz egindako xaflak dituela dakigulako. Eta mundura gure izenak
ematen ditugu, ikusi ditugula mundura lekukoak izateko. Eta ez dugu
gezurrik esaten, Jainkoa haren lekukoa bait da.
CHRISTIAN
WHITMER
JACOB
WHITMER
PETER
WHITMER SEMEA
JOHN
WHITMER
HIRAM
PAGE
JOSEPH
SMITH AITA
HYRUM
SMITH
SAMUEL
H. SMITH
JOSEPH SMITH
PROFETAREN AITORMENA
Joseph Smith profetaren
hitzak Mormonen Liburuaren sorrerari buruz dira:
« [1823ko] Irailaren
hogeita bateko gauean (…) erregutu 1ùon Jainko
Guztiahaldunari (…).
« Jainkoari hala
erreguka nengoela, argi bat sumatu nuen nire gelan, eta argi hura
argitsuago bihurtzen joan zen, harik eta gela eguerdian baino argiago
zegoen arte; eta berehala pertsonaia bat azaldu zen nire ohe ondoan,
airean zutik, haren oinek ez baitzuten zorua ukitzen.
« Soineko lasai
bat zeraman jantzita, zuritasun berezi batekoa; zuritasun hura zen
nik lurrean ikusitako guztiak baino haragokoa; ez dut gainera uste
lurreko ezer hain zuria eta dirdiratsua izatera
irits daitekeenik. Eskuak agerian zituen, eta besoak ere bai
eskumuturrak baino a pur bat goragoraino; oinutsik zegoen, eta hankak
ere agerian zituen, orkatilak baino pixka bat goragoraino. Buruan eta
lepoan ere ez zeraman ezer. Ohartu nintzen hark ez zeukala soinean
soineko hura baizik, irekita zuen eta bularra ikusi bainion.
« Ez zen soilik
haren soinekoa biziki zuria, baizik eta haren pertsona osoa hitzez
adieraz daitekeen baino aintzatsuagoa, eta haren aurpegia tximistaren
antzekoa zinez. Gela izugarri argi zegoen, ez ordea haren pertsonaren
ingurua bezain argitsu. Hari lehenbiziko aldiz begiratu nionean,
beldurtu egin nintzen; baina !aster joan zitzaidan beldurra.
« Izenaz deitu
ninduen, eta esan zidan bera Jainkoaren presentziatik bidalitako
mandataria zela, eta izena Moroni zuela; Jainkoak lan bat zuela nik
egiteko; eta nire izena ontzat nahiz txartzat edukiko zutela herri,
leinu eta hizkuntza guztietan, edota ongi nahiz gaizki hitz egingo
zela hartaz herri guztieta.
« Esan zidan
bazela gordeta liburu bat, urrezko xafletan idatzia, kontinente
honetako antzinako biztanleen eta haien jatorriaren berri ematen
zuena. Esan zidan baita ere liburu hark betiereko Ebanjelioaren
osotasuna zeukala idatzirik, Salbatzaileak antzinako biztanleei eman
zien eran.
« Bazirela,
halaber, bi harri garden zilarrezko uztaietan ezarririk – eta
harri haiek, bular-babes bati erantsiak, osatzen zuten Urim eta
Tumima deritzana – xaflekin batera gordeak; eta harri haien
edukitzea eta erabiltzea zela "ikusleak" izatea antzinako
denboretan, eta Jainkoak liburua itzultzeko xederako prestatu
zituela.
« Esan zidan,
bestalde, berak aipatutako xaflak eskuratzen nituenean – haiek
jasotzeko eguna ez baitzen artean iritsia – ez nizkiola inori
erakutsi behar, ez eta Urim eta Tumima zeukan bular-babesa ere,
erakusteko aginduko zitzaidan lagunei izan ezik; eta egiten banuen,
suntsitua izango nintzela. Xaflez ari zitzaidala, ikuspen bat izan
nuen eta xaflak gordeta zeuden tokia ikusi, eta hain garbi, ezaguna
gertatu baizitzaidan bertara joan nintzenean.
« Elkarrizketa
hura bukatu ondoren, ikusi nuen gelako argia hizketan aritu
zitzaidanaren ingurura biltzen hasi zela, eta halako batean gela ilun
gelditu zen berriro, pertsonaiaren inguruan salbu; orduan, supituki,
bide bat bezalakoa ikusi nuen zeruraino zihoana, eta pertsonaia igo
egin zen erabat ezkutatu arte, eta gela gelditu zen argi zerutar hura
azaldu aurretik zegoen bezala.
« Banengoen, bada,
ikusitakoaren bitxiaz pentsatzen, eta ohiz besteko mandatari hark
esanak harridura ikaragarria sortzen zidala; eta, hausnarketen
erdian, bat-batean konturatu nintzen gela argitzen hasia zela atzera,
eta instant batean, lehengo mandatari zerutarra nire ohe ondoan
zegoen berriro.
« Mintzatzen hasi,
eta lehenengo bisitan kontatutako berak kontatu zizkidan bigarrenez,
izpirik ere aldatu gabe; hura eginik, jakinarazi zidan zorigaitz
handiak gertatuko zirela lurrean, goseak, ezpatak eta izurriak
eragindako hondamenak; eta zorigaitz mingarri haiek gizaldi honetan
ikusiko genituela. Haiek denak kontatu ondoren, berriz igo zen
lehenago bezala.
« Orduko hain
hunkitua nintzen, loak aspaldi ihes egin baitzidan begietatik; eta
txundituta nentzan ikusi eta aditu nuen guztiagatik. Baina hura
ezustekoa nirea mandatari bera berriro nire ohe ondoan ikusi nuenean,
eta lehen esandako guztiak niri errepikatzen aditu; kontuz ibiltzeko
abisatu zidan ordea, Satan ni tentatzen saiatuko zela (nire
familiaren txirotasunaz baliaturik), xaflak neu aberasteko erabil
nitzan. Debekatu egin zidan hura noski, esanez xaflak jasotzean ez
nuela beste helbururik izan behar Jainkoa aintzatsu egitea baino, eta
ez ninduela inongo asmok bultzatu behar haren erreinua eraikitzekoak
baizik; bestela, ez omen nituen jasoko.
« Hirugarren
bisitaren ondoren, hura atzera zerura igo zen lehenago bezala; eta ni
beste behin gelditu nintzen gertatutako guztia hausnartzen. Orduan,
mandatari zerutarra nigandik hirugarren aldiz
igo eta ia segituan, oilarrak jo zuen, eta jabetu nintzen egunsentia
zela; beraz, gure elkarrizketek gau osoa iraun bide zuten.
« Handik gutxira
jaiki nintzen eta, ohi nuenez, eguneko lanei ekin nien; baina, beste
batzuetan bezala aritzen saiatu nintzenean, sumatu nuen indarrik gabe
nengoela eta ez nintzela ezertarako gauza. Aita, nirekin ari baitzen,
jabetu zen ez nengoela ongi, eta agindu zidan etxera joateko. Abiatu
nintzen bada etxerako asmoz; baina, geunden sorotik irteteko hesia
igarotzen hastean, indarrak huts egin erabat eta lurrera erori
nintzen, eta aldi batez ez nuen ezeren ezaguerarik izan.
« Gogoratzen dudan
lehen gauza izenaz deitzen ninduen ahots bat da. Altxatu nituen
begiak, eta mandatari bera ikusi nuen nire buruaren goian zutik,
argiz inguraturik lehenago bezala. Orduan, aurreko gauean kontatutako
guztia kontatu zidan berriz, eta agindu aitagana joan eta jaso nituen
ikuspena eta aginduak ager niezazkiola.
« Obeditu egin
nion; sorora itzuli eta dena kontatu nion aitari. Hark erantzun zidan
hura Jainkoaren gauza zela, eta joan eta mandatariak agindutako
guztia egiteko. Sorotik alde eta mandatariak xaflen gordelekua zela
esandako lekura joan nintzen; eta izana nuen ikuspenaren
gardentasunari esker, iritsi orduko ezagutu nuen.
« New York
estatuko Ontario konderriko Manchester herritik gertu, muino handi
samar bat dago, inguruko guztien artean goiena. Muino haren
sartaldeko aldean, tontorretik hurbil, harri handi baten azpian,
zeuden xaflak, harrizko kutxa batean ezarrita. Harri hura lodia eta
biribilxka zen erdian goiko aldetik, eta meheagoa ertzetan, beraz
haren erdialdea agerian zegoen, baina ertza, inguru osoan, lurrez
estalirik. Lurra kendu ondoren, eskuratu nuen egurrezko palanka bat,
sartu nuen haren muturra harriertzaren azpian, eta indar pixka bat
eginda harria altxatzea lortu nuen. Begiratu dut barrura, eta bai,
han ikusi nituen xaflak, Urim eta Tumima eta bular-babesa,
mandatariak esan bezala. Haiek zeuden kutxa elkarri zementuren batez
erantsitako lauzaz osatua zen. Kutxaren zoruan bi harri zeuden
zeharka jarrita, eta haien gainean xaflak eta gainerako gauzak.
« Haiek ateratzen
saiatu nintzen, baina debekatu egin zidan mandatariak, eta ondoren
berriro jakinarazi haiek ateratzeko unea ez zela artean iritsia, eta
ez zela iritsiko handik lau urte barru arte; esan zidan ordea handik
justu urtebetera itzuli behar nuela hara, eta bera bertan elkartuko
zela nirekin, eta hala egiten jarraitu behar nuela xaflak eskuratzeko
unea iritsi arte.
« Hala, agindu
zitzaidan eran, urteurren guztietan joan nintzen, eta aldi oro
mandatari bera aurkitu nuen han; eta elkarrizketa guztietan aginduak
eta argibideak jaso nituen beragandik, Jaunak egin behar zuenaz, eta
azken egunetan Haren erreinua nola eta zein eratan eraman behar zen.
« Azkenean iritsi
zen xaflak, Urim eta Tumima eta bular-babesa jasotzeko eguna. Mila
zortziehun eta hogeita zazpiko irailaren hogeita bian, ohi bezala
beste urteurren batean haiek gordeak ziren lekura joan nintzenean,
mandatari zerutar berak eman zizkidan, esanez nirea zela
aurrerantzean haien ardura; galtzen banituen, konturik ezagatik edo
utzikeriagatik, suntsitua izango nintzela; baina haiek seguru
edukitzeko ahal nuen guztia egiten banuen berak (mandatariak)
berriz eskatuko zizkidan arte, babestuak izango zirela.
« Laster konturatu
nintzen zergatik jaso nituen haiek seguru edukitzeko hain agindu
zorrotzak, eta zergatik esan zuen mandatariak nigandik espero zena
egina nuenean bera haien bila etorriko zela. Bada gauza haiek nituela
jakin zen bezain agudo, ahalegin ikaragarriak egin zituzten niri
kentzeko. Asma daitezkeen maltzurkeria guztiak erabili ziren
hartarako. Jazarpena lehenago baino garratzago eta gogorrago bihurtu
zen, eta jende mordoa zegoen niri haiek kentzeko etengabe zain.
Baina, jainkoaren jakinduriaz, nire eskuetan iraun zuten seguru,
nigandik espero zena bete nuen arte. Hala, hitzartu bezala mandataria
haien eske etorri zenean, nik hari itzuli nizkion; eta hark izan ditu
gaur arte, gaur mila zortziehun eta hogeita hemezortziko
maiatzaren bia delarik.
Kondaketa
osoagorako, ikusi Joseph Smith–Historia Itzal Handiko Prezioan.
Antzinako istorioa honela lurretik aurreratu zen, hautsetik hitz
eginiko jendearen ahotsa bezala, eta gaurko mintzamenerako itzuli zen
Jainkoaren dohain eta ahalmenaren bidez, jainkoaren baieztapenak
egiaztatu bezala, lehen aldiz argitaratu zen mundura 1830 urtean THE
BOOK OF MORMON bezala.
AURKEZPEN LABURRA
Mormon-en
Liburua istorio saindua da antzinako Ameriketako jendeari buruz eta
metalezko xafletan grabatu ziren. Istorio hau bildumaratu zenari
buruzko iturriak barne dira hurrengoetan:
1. Nefi-ren
Xaflak, bi mota zirenak: xafla txikiak eta xafla handiak. Aurrekoak
gaia izpiritual, ministaritza eta profeten irakaspenei ari zitzaien,
eta azkenak ari ziren gehien jendearen historia sekularari buruz (1
Nefi 9: 2-4). Mosias-en alditik, hala ere, xafla handiak garrantzi
izpiritualagoko aleetan sartzen dira.
2. Mormon-en
Xaflak, azalpen askorekin Nefi-ren xafla handietatik Mormon-en
laburpenean datzanak. Xafla hauek ere dute Mormon-en historiaren
jarraitzea eta bere seme Moroni-ren gehitzeak.
3. Eter-en
Xaflak, jareditarren historia eskaintzen duenak. Moroni-k Historio
hau laburtu zuen , zeinek azalpen propioak gehitu zuen eta istorioa
gehitu zuen historia nagusiarekin Eter-en Liburu izenburuaren azpìan.
4. Metalezko
Xaflak, K.a 600ean Jerusalenetik Lehi-ren jendeak ekarriak. Hauek
zuten “Moises-en bost liburuak(...) eta baita ere hasieratik
juduen istorioa (…) Sedekia Judako erregearen erregetzaren
hasiera arte; eta baita profeta sainduen profeziak ere” (1 Nefi
5:11-13). Isaias eta profeta bibliko eta ezbiblikoak aipatutako
aipamen asko Mormon-en Liburuan agertzen dira.
Mormon-en Liburua osatzen ditu
hamabost zati edo atal nagusiak, salbuespen bakar batekin liburuak
bezalako jakinak, egile nagusiaren izenaz ohiz izendatuak. Lehen
atala (lehenengo sei liburuak Omni barne) Nefi-ren xafla txikien
itzulpena da. Omin eta Mosias-en artean badago gehigarria, Mormon-en
Hitzak deitua. Gehigarri honek xafla txikien gainean grabatutako
istorioa lotzen du xafla handiez Mormon-en laburpenarekin.
Atala nagusiena, Mosias-etik
Mormon-en 7.kapituluerakoa, Nefi-ren xafla handien Mormon-en
laburpenaren itzulpena da. Moroni-k, Mormon-en semeak, grabatu zuen
azken atala, Mormon-en 8. kapituluetik liburuaren amaierarakoa, bere
aitaren biziaren istorioa amaitu ondoren, jareditarren istorioaren
laburpena egin zuen (Eterren Liburua) eta geroago Moroni-ren liburua
izendako atalak.
421 urtean edo Moroni-k, nefitarren
profeta-historigileen azkenak, istorio saindua zigilatu zuen eta
izkutatu zuen Jaunarentzat, azken egunetan -tzeko antzinako profeten
bidez Jainkoaren ahotsa aurretik esan bezala. 1823An Moroni berak,
orduan pertsonaia berpiztuak, Jose Smith profetari bisita egin zion
eta ondoren xafla grabatuak eskura eraman zion.
Argitalpen honi buruz: Berezko
aurreneko orrialdea, segidan aurrekoa eduki orria, xafletatik hartu
zen eta textu sainduaren zatia da. Letra-mota ez-etzanezko sarrerak,
1 Nefi-an eta segidan aurreko Mosiah 9. kapitulu esaterako, textu
sainduaren zatia ere dira. Letra-mota etzanezko sarrerak, kapituluen
idazpuruak esaterako, ez dira jatorrizkoak textuaz baina badira
ikasteko laguntzak, irakurketan egokitasunerako erantsiak.
Oker txiki batzuk textuan betikotu
dira Mormoiaren Liburuaren lehengo argitalpeneten. Argitalpen honek
zuzenketak ditu zein egokiak dirudite jatorrizko eskuizkribu eta Jose
Smith-ak argitaratutako lehenengo argitalpenen arabera materiala
eramateko.
1 NEFI
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
I 10
I 11
I 12
I 13
I 14
I 15
I 16
I 17
I 18
I 19
I 20
I 21
I 22
NEFI
LEHEN LIBURUA
BERE
ERREGETZA ETA MINISTRARITZA
Lehi
Saria emazte eta (zaharrenetik hasita) Laman, Lemuel, Nefi eta Sam
izenezko lau seme-alebei buruzko istorioa. Jaunak Lehi ohartarazten
Jerusalen lurra irteteko, berak herriari aurre esan zion haien
gaiztakeria eta haiek bizia edekitzen hasten dira. Bidaia egiten du
hiru egunetan eremutik bere familiarekin. Nefi-k bere anaiak hartzen
ditu eta Jerusalen-eko lurrara itzultzen da Juduen istorioaren bila.
Atsekabeei buruzko kondaketa. Ismael-en alabak hartzen dituzte
emazte. Beraien familiak hartzen dituzte eta basamortura irteten
dira. Beraien atsekabeak eta nahigabeak basamortuan. Bidaien
ibilbideak. Ur zabaletara heltzen dira. Nefi-ren anaiak bere aurka
altxatzen dira. Berak nahasten ditu eta itsasontzia eraikitezn ditu.
Oparo lekuaren izena ematen diote. Ur zabalak zeharkatzen dute
agindutako lurreraino etabar. Hau da Nefi-k dioenez; edo, Beste
hitzez, Nik, Nefi-k, istorio hau idatzi nuen.
1 NEFI 1
1.
Ni, Nefi, guraso onengandik jaioa, beraz niri irakatsi zidan samarxe
aitaren jakinduria guztian; eta ene egunen emanean atsekabe handiak
ikusita, hala ere, ene egun guztietan Jaunerarengandik oso sustatua;
bai, Jainkoaren ontasun eta misterioez jakintza handia izana, beraz,
ene egunetan jarduerez istorioa egin zuen.
2.
Bai, Egiptiarren hizkuntzan eta Juduen jakintzan datzan aitaren
hizkuntzaz istorioa egin zuen.
3.
Eta badakit nik egindako istorioa egiazkoa dela; eta neure eskuarekin
egin zuen; eta nire jakintzaren arabera egin zuen.
4.
Gertatu bait da Juda errege Sedequiaren hasieran, (aita, Lehi, bere
egun guztietan bizi izanda); eta urte berean profeta asko etorri
ziren, damutzeko jendeari aurrez esaten, bestalde Jerusalen hiri
handia suntsitu behar zuela.
5.
Beraz, jazo zen Lehi aita (as he went forth)
Jaunari otoiz egin zion, bai, bere bihotz guztiaz ere jendearen alde.
6.
Eta agitu zen, Jaunari otoiz egin zuenean, hor su zutabe etorri zela
eta bere aurrean harriaren gainean bizi zen; eta ikusi eta oso entzun
zuen; eta ikusi eta entzun zituen gauzenganatik biziki ikaratu eta
dar-dar egin zuen.
7. Eta gertatu
zen Jerusalen-en bere etxera itzuli zela; eta bere ohearen gainean
bere burua bota zuen, ikusi zituen gauzez eta Izpirituaz gaindituz.
8.
Eta honela Izpirituaz gainditua, ikusmen batean eramana zuen, zeru
zabalak ikusi zituen, eta uste izan zuen ikusi zuela Jauna, tronuaren
gainean eserita, Jainkoari kanta egin eta goresteko portaeran
aingerutza.
9.
Eta gertatu zen Bata ikusi zuela, zeruko erditik jaitsiz, eta bere
distira eguerdian eguzkia baino gehiago zela so egin zuen.
10.
Eta berak ere ikusi zituen beste hamabi jarraituz, eta bere distira
ortzian izarren gainetik pasa zen.
11.
Eta etorri eta aurreratu ziren lurrraren gainean; eta lehena etorri
eta aitaren aurrean ezarri zen; eta liburu bat eman zion, eta
irakurtzeko agindu zion.
12.
Eta jazo zen, irakurtzean, Jauanren izpirituaz bete zela.
13.
Eta berak irakurri zion, dioenez: Ai, ai Jerusalen, zure nardak! Bai,
eta Jerusalen-i buruz gauza handiak irakurri zituen –
suntsituko izango zela eta haien biztanleak; asko ezpataz galduko
ziren, eta asko gatibu Babiloniara eramango zituzten.
14.
Eta agitu zen, aitak gauza handi miraragarri asko ikusi zituenean,
Jaunari oihu egin ziola gauza asko; horrelakoak bezalakoak: Handi
mirarigarriak zure lanak dira, O Jaun Jainko Ahalguztiduna! Zure
tronua zeruetan goian dago, eta zure ahalmena, eta ontasuna, eta
errukia lurreko biztanleen gainean dago; eta errukiorra zarenez, ez
dituzu pairatuko zugana etorriko direnak hiltzeko!
15.
Eta modu honetaz aitaren hizkuntza zen Jainkoari laudorioan; bere
arima pozten zelako, eta bihotz guztia bete zen, ikusitako
gauzengatik, bai, Jaunak erakutsi zizkionengandik.
16.
Eta orain nik, Nefi-k, ez du aitak idatzitako gauzez kondaketa osoa
egiten, ikuspenetan eta ametsetan ikusitako gauzak asko idatzi
zuelako; eta berak seme-alabei hitz egin eta profeziak egindako gauza
asko idatzi zuen, kondaketa osoa egingo ez ditudanez.
17.
Baina nire egunetan jarduerei buruz kondaketa egingo dut. Hona hemenm
nire eskuez eginiko xaflen gainean aitaren istorioa dagit; beraz,
aitaren istorioa laburtu ondoren nire bizitzaz kondaketa egingo dut.
18.
Beraz, gustatuko zitzaidan zuek ezagutzea, Jaunak aita Lehi-ri hain
gauza mirarigarriak erakutsi eta gero, bai, Jerusalen-en hondamenari
buruz, hona hemen, jendearan artean irten zela, eta profezitatzen eta
ikusi eta entzudako gauzei buruz haiei aitortzen hasi zen.
19.
Eta gertatu zen juduek berari burla egin ziotela testiguntza emandako
gauzez; narda-gaiztakariez testiguntza seguraski eman zizkielako; eta
testguntza eman ziela entzun eta ikusitako gauzek, eta liburuan
irakurritakoek ere bai, erakutsiko zieten argi eta garbi Mesiaren
etorreraz, baita munduaren erredentzioaz ere.
20. Eta
juduek gauza hauek entzun zituztenean, berarekin haserretu ziren;
bai, baztertu eta harrikatu eta hil zituzten aintzinako profetekin
bezala; eta haiek ere hiltzea bilatu zuten kendu ahal izateko. Baina,
hona hemen, Nik, Nefi-k, erakutsiko dizuet Jaunaren errukiak
aukeratutako guztien gainetik fedearengandik sendo itzultzeko
even
unto the power of deliverance.
1 NEFI 2
1. Hona hemen,
agitu baitzen Jaunak aitari berba egin ziola, bai, ametsetan ere, eta
esan zion: Bedeinkatua zara Lehi egindako gauzengandik; eta fededuna
izan bait zara eta agindutako gauzak jendeari deklaratu bait
zizkizun, hona hemen, haiek bizitza kentzen bilatzen dira.
2. Eta jazo zen
Jaunaren aitari agindu ziola ametsetan ere bere familia hartu eta
basamortura irten must izan ziren.
3. Eta gertatu
zen Jaunaren hitzaren esana egin zuela, beraz, Jaunak agindu bezaka
egin zuen.
4. Eta agitu zen basamortura irten
zela. Eta berak utzi zuen etxea, eta ondorengo lurra, eta urrea, eta
zilarra, eta bitxiak, eta ez zuen ezer ere hartu berarekin, familia
eta hornidurak eta dendak salbu, eta mortura irten zen.
5. Eta etorri zen mugetatik Itsaso
Gorriaren ertzearen hurbil; eta bidaia egin zuen basamortuan, Itsaso
Gorria baino hurbilago mugetan; eta bidaia egin zuen basamortuan
familiarekin, ama Sariah eta Laman, Lemuel eta Sam izeneko anaiez
osatuekin.
6. Eta gertatu zen, basamortuan
hiru egunetan biadaia egin zuenean, denda jarri zuela haranean ur
hibaiaren aldean.
7. Eta agitu zen harrizko aldarea
eraiki zuela, eta oparia Jaunari egin zion, eta Jauna gure Jainkoari
esker eman zion.
8. Eta jazo zen Laman hibaiari
izena eman ziola, eta Itsaso Gorrira hustutzen zen; eta harana
mugetan zegoen horren ahoan.
9. Eta Hibaia urak Itsaso Gorri
iturrira hustutzen zirela aitak ikusi zuenean, Laman-i berba egion
zion, esanez: O hibaia hau bezalakoa izan ahal bazina, zuzentasun
guztiren iturrira irekia etengabe!
10. Eta berak ere Lemuel-i berba
egin zion; O zu haran hau izango bazina, tinko eta iraunkor, eta
immovable Jaunaren aginduak betetzen!
11. Orain hau hitz egin zuen Laman
eta Lemuel-en lepokotasunagatik; hona hemen, aitaren aurka gauza
askotan marmar egiten bait zuten, ameslaria zelako, eta Jerusalen-go
lurretik eraman zituen, jaraunspen lurra, urra, zilarra eta gauza
bitkiak uztetik basamortuan galtzeko.
12. Eta honela Laman eta Lemuel,
zaharrenak izanez, aitaren aurka marmar egiten zuten. Eta marmar
egiten zuten, haiek sortutako Jainko honen harremanez ez zekitelako.
13. Haiek
ez zuten sinesten Jerusalen hiri handia suntsituko zela proteten
hitzen arabera. Eta haiek Jerusalen-en zeuden juduak bezalakoak
ziren, aitaren bizitza kentzen saiatu bezalakoak.
14. Eta gertatu zen aital berba
egion ziola Lemuel Haranean ahalmenaz, Izpirituaz beteta, armazoiak
astindu arte. Eta berak nahasi zituen beren aurka ahoan ez hartzeko;
hona hemen berak agindu bezala egin zuten.
15. Eta aita dendan bizi izaten
zen.
16. Eta agitu zen ni Nefi, biziki
gaztea izanez, hala ere, altuera zabala izanez, eta Jainkoaren
misterioak ezagutzeko nahi handiak izanik, hona hemen, Jaunari oihu
egin ziola; eta hona hemen, bisita egin zidan, eta ene bihotza
biguindu zidan non aitak egindako hitz guztiak sinetsi nituen, beren
aurka ez nintzen oldartu ene anaien modura.
17. Eta Sam-i berba egion zion,
Izpiritu Sainduaren bidez niri Jaunak gauzak ezagutaraziz. Eta jazo
zen ene hitzetan sinetsi zuela.
18. Baina, hona hemen, Laman-ek eta
Lemuel-k ez ez zituzuten ene hitzak entzun ahal; eta haien bihotzen
gogortasunagatik atsekabetuta, ni Jaunari ohi egin zion haein alde.
19. Eta jazo zen Jaunak berba egin
zidala, esanez: Zorionekoa zara zu, Nefi, zure fedeagatik, bihotzezko
apaltasunaz arduraz bilatu nauelako.
20. Eta aginduak bete neurrian,
gora egingo dute, eta agindutako lurrerra gidatuko zaie; bai,
zuentzak prestatutako lurrera ere; bai, lur beste guztien artean
aukera izandako lurra.
21. Eta zure anaiak zure aurka
errebelatu neurrian, Jaunaren presentziarengandik moztuak izango
dira.
22. Eta zuk ene aginduak bete
neurrian, zu agintaro eta maisu bihurtuko zara zure anaien gainean.
23. Hona hemen, nire aurka
errebelatu ziren egun honetan birao minko batez ere madarikatuko
ditut eta haiek ez dute botererik zure alearen gainean nire aurka ere
errebelatu salbu.
24. Eta honela gertatzen da haiek
nire aurka errebelatzen direla, haiek zure alearako zigorra izango
dira bideen oroitzapenetan ernarazteko.
1 NEFI 3
1. Eta jazo zen ni Nefi
Jaunarekin hitzegitetik ene aitaren dendara itzuli nintzela.
2. Eta gertatu zen niri
berba egin zidala, esanez: Hona hemen amets batekin amets egin nuen,
zu eta zure anaiak Jerusalen-era itzultzeko Jaunak agindu
didanarekin.
3. Hona hemen, Laban-ek
Judu-en historia du, baita arbasoen genealogia ere, eta brontzezko
xaflen gainean grabaturik daude.
4. Beraz, Jaunak agindu
dit zu eta zure anaiak Laban-eko etxera joateko, eta istoroak
bilatzeko, eta basamortura hona beheratzeko.
5. Eta orain, hona hemen,
zure anaiek marmar egin dute, nik haiengatik eskatu diedan gauza
zaila dela esanez; baina, hona hemen, nik ez diet ezer eskatu baina
Jaunaren agindua da.
6. Beraz, joan, seme, eta
Jaunak sustatuko du, zu ez duzulako marmar egin.
7. Eta agitu zen nik,
Nefik, aitari egin ziola: Joango naiz eta Jaunak agundu duena egingo
dut, gizakien seme-alabei Jaunak ez bait ditu aginduak ematen,
agindutako gauzak burutu ditzaketen bidea haientzat prestatu salbu.
8.
Eta
gertatu zen, aitak hitz hauek entzun zituenean, oso pozik zeuden,
Jaunak bendeinkatu didalako.
9.
Eta
nik, Nefi-k, eta ene anaiek basamortuan bidaia egin genuen dendez
Jersusalen lurrera igotzera.
10. Eta agitu zen,
Jerusalen lurrera igotu ginenean, ene anaiek eta nik elkarrekin
kontsultatu genuela.
11. Eta zotz egin genuen
nor joango den Laban-en etxera. Eta agitu zen zotzak erorarazi zuela
Laman. Eta Laman Laman-en etxean sartu zen, eta harekin mintzatu zen
bere etxean eseri artean.
12. Eta Laban-en xaflak
nahi zituen, brontzezko xaflen gainean grabatuak, Aitaren arbasoak
zituenak.
13. Eta hona hemen,
gertatu zen Laban haserretu zela, eta kaleratu zituen haren
presentiarengandik;eta ez zen nahi guk istorioak izatea;beraz, hark
esan zion: Hona hemen, lapurra zara, eta hilgo zaitut.
14. Baina Laman-ek haren
presentziarengandik ihes egin zuen, eta Laban-ek egin dikkigun gauzak
esan zuen. Eta gu oso nekez geunden, eta ene anaiak basamortuan
aitarengana itzultzear egon ziren.
15. Baina hona hemen nik
esan zien: Jauna bizi eta gu bizi garenez, ez gara basamortuan
aitaregana jaitsiko, Jaunak agindi diguna amaitu arte.
16. Beraz, izan gaitezen
fededun Jauanaren aginduak betetzen; beraz, jaitsi gaitez aitaren
lurreko ondorengora, hona hemen berak urra eta zilarra eta mota guzti
ondadunal utzi zuelako. Eta guzti hau egin du Jaunaren aginduengatik.
17. Jerusalen suntsitu
behar dela ezagutzen bait zuen jendearen gaiztakeriagatik.
18. Hona hemen, haiek
profeten hitzak ukatu dituzte. Beraz, aita lurrean bizi izango balitz
lurretik ihes egiteko agindu ondoren, hona hemen, bera ere galduko
litzateke. Beraz, lurraldetik ihes egitea beharrezkoa izan da, gure
arbasoen hizkuntza gure seme-alabentzat gordetzeko.
19. Eta hona hemen,
Jainkoarentzat jakinduria da istorio hauek hartzea, gure gurasoen
hizkuntza gure seme-alabentzat gorde ahal izateko.
20. Eta baita mundua hasi
zenetik gaur egun arte Jainkoaren Izpiritu eta boterean bidez haiei
emandako profete saindu guztien ahoak hitz eginiko hitzak mantendu
ahal izateko.
21. Eta agitu zen (…)
nik ene anaiei sinestarazi zien Jainkoaren ahinduak betetzen fidelak
ahal izatea.
22. Eta gertatu zen gure
ondare lurrera jaitsi ginela, eta gure urrea, eta gure zilarra, eta
gure bitxiak bildu genituen.
23. Eta gauza hauek
batera bildu ondoren, Laban-en etxera berriro igo ginen.
24. Eta jazo zen
Laban-engana igi ginela, eta metalezko xaflen gainean grabatutako
agiriak emateko irrikan egon ginen, beraz, gure urra, eta gure
zilarra, eta gure bitxi gauza guztiak eman genizkion.
25. Eta gertatu zen,
Laban-ek gure ondasuna ikusi zuenean, eta izugarrizkoa zela, hark
hainbat gutiziatu zituen non indarka atera zitzaigun, eta gu hiltzeko
haren zerbitzariak bidali zituen gura ondasuna lortu ajal izateko.
26. Eta jazo zen Laban-en
zerbitzarien aurretik ihes egin genuela, eta gure ondasuna atzean
uztera behartu gintuzten, eta Laban-en eskuetan eror arazi ginen.
27. Eta agitu zen
basamortura ihes egin genuela, eta Laban-en zerbitzariek ez gintuzten
harrapatu, eta harkaitz baten zuloan geure buruk izkutatu genituen.
28. Eta gertatu zen Laman
nirehin haserretu egin zela, eta baita aitarekin ere; eta Lemuel ere
bai, Laman-en hitzak entzun baitzituen. Beraz, Laman-ek eta Lemuel-ek
guri, haine anaia gazteei, hitz gogor asko mintzatu zizkiguten, eta
makila batez zigortu egin gintuzten.
29. Eta jazo zen, makila
batez zigortu bitartean, hona hemen, Jaunaren aingerua heldu eta
ezarri zela haien aurrean, esanez: Zergatik zigortzen zaitu anaia
gaztea makila batez? Ez duzue ezagutzen Jaunak hautatu zuela zuen
gainean agintaria izateko, eta hau zuen gaiztakeriengatik? Hona
hemen, Jerusalen-era igoko zarete berriro, eta Jaunak zuen eskuetan
Laban eramango dizue.
30. Eta aingeruak guri
berba egin ondoren, hura irten zen.
31. Eta aingerua irten
ondoren, Laman eta Lemuel berriro marmar egiten hazi ziren, esanez:
Nola izan liteke Jaunak gure eskuetan jartzea? Hona hemen, bera gizon
indartsua da, eta berak berrogei ta hamar agindu dezake, bai, berak
ere berrogei ta hamar hil dezake; orduan, zergatik ez guri?
1 NEFI 4
1. Eta agitu zen nik nire
anaiei hizt egin niela, esanez: Igo gaitezen berriro Jerusalen-era,
eta izan gaitezen fededunak Jaunaren aginduak betetzen; hona hemen,
bera lur guztia baino indartsuagoa delako, orduan, zergatik ez da
Laban eta bere berrogei ta hamar baino indartsuagoa, bai, edo bere
mila hamarrak?
2. Beraz, igo gaitezen;
indartsua izan gaitezen Moises bezalakoa; berak Itsaso Gorriaren urei
egiazki hitz egin zielako, eta haiek hara-hona erdibanatu ziren, eta
gure gurasoak irten ziren gatibutasunetik lur lehorraren gainetik,
eta Faraon-en armadak haien atzetik ibili ziren eta Itsaso Gorriaren
uretan ito egin zuten.
3. Orain, hona hemen,
badakigu hau egiazkoa dela; eta badakizue aingueruak berba egin
dizue, beraz, zalantzan egon ahal zarete? Igo gaitezen; Jaunak gu
emateko kapaza da, gure gurasoak ere bai, eta Laban suntsitzeko,
Egyptiarrak ere bezala.
4. Orain hitz hauek egin
nituenean, haiek oraindik haserretzen ziren; eta marmar egiten
jarraitzen ziren, hala ere, haiek nire atzetik jarraitu ziren
Jerusalen-en harresietara heldu arte.
5. Eta gauez izan zen;
eta nik harresiaren kanpo izkutararazi nien. Eta haiek izkutatu
ondoren, Ni, Nefi, hirian narras sartu eta Laban-en etxerantz
aurreratu nintzen.
6. Eta Izpirituak ni
eraman ninduen, behar nituen gauzak aurrez aurretik jakin gabe.
7. Hala ere, aurreratu
nintzen, eta Laban-en etxearen hurbil etorri bezain laster, gizonari
so egin nion, eta nire aurretik lurrera erori zen, ardoaz moskortua
baitzen.
8. Eta nentorrionean,
Laban zela jakin nuen.
9. Eta bere ezpata hartu
zuen eta ezpatazorrotik atera nuen; eta eskutokia finezko urrez zen,
eta trebetasuna guztiz bikaina zen, eta hostoa altzairu balio
handikoena zen.
10. Eta agitu zen
Izpirituak Laban hiltzera bultzatu ninduela; but nire bihotzean esan
nuen; Ez dut inoiz isuri gizaki odolik anywhere. Eta estutu nintzen
eta ez hiltzea nahi nuen.
11. Eta Izpirituak
berriro esan zidan : Hona hemen, Jaunak zure eskuetan eraman zuen.
Bai, eta banekien neure bizitza kentzen saiatu zela; eta berak ez
zuen Jaunaren aginduak entzun nahi; eta gure ondasuna kendu zigun.
12. Eta jazo zen
Izpirituak berriro esan zidala: Hil ezazu, Jaunak zure eskuetan
eraman dizulako.
13. Hona hemen, Jaunak
gaiztoa hil zuen xede zuzenetara aurreratzeko. inkredulitatean
gutxitu eta galdu nazio bat baino hobea da gizaki bat galtzea.
14. Eta orain, nik,
Nefik, hitz hauek entzun nituenean, gogoratu nituen basamortuan niri
egindako Jaunaren hitzak, esanez hau: nire aginduak bete neurrian,
agindutako lurraldean aurrera egingo dute.
15. Bai, eta nik ere uste
nuen ez dezaketela Jaunaren aginduak bete Moises-en legeari arabera,
legea eduki salbu.
16. Eta berriro banekien
brontzezko xaflen gainean grabatuak zirela.
17. Eta berriro banekien
Jaunak nire eskuetan eraman zidala arrazoi honengatik – bere
aginduen arabera istorioak lortzekoa.
18. Beraz, Izpirituaren
ahotsa bete nuen, eta Laban burutik hartu nuen, eta burua ebaki nuen
bere ezpataz ere.
19. Eta bere ezpataz ere
buru kendu ondoren, Laban-en janzkiak hartu nituen, eta ene gorputzan
ipini nituen; bai, eta.
20. Eta hau egin ostean,
Laban-en gordailura abiatu nintzen. Eta Laban-en gordailura heldu
bezain laster, hona hemen, gordailuaren giltzak zituen Laban-en
zerbitzaria ikusi nuen. Eta Laban-en ahotsaz agindu nion gordailura
nirekin joateko.
21. Eta ni Laban nagusia
nintzela uste zuen, berak jantziak jansten baitzituen eta ezpatak ere
ene bizkarra gerrikoaz lotzen zuen.
22. Eta berba egin zidan
juduen elderrei buruz, Laban nagusia haien artean gauez irten zela
ezagutuz.
23. Eta hitz egin nion ni
Laban izan balitz bezala.
24. Eta nik ere berba
egion zion harresien kanpo zeudeten nire anaia elderrei brontzezko
xaflen gaineko grabatuak eramateko.
25. Eta nik ere ni
jarraitzeko agindu nion.
26. Eta elizaeren
anai-arrebez hitz egiten ziola eta nik hildako Laban egiazki zela
uste izanez, hortaz ni jarraitu zidan.
27. Eta batzutan juduen
elderrei buruz berba egiten zidan, harresien kanpoan zeuden ene
anaiengana abiatzen nintzenean.
28. Eta gertatu zen,
Laban-ek ikusi ninduenean, biziki beldurtu egin zela, baita Lemuel
eta Sam ere; eta nire aurretik ihes egin zuten; uste baitzuen Laban
nintzela, eta berak hil egin ninduela, eta haien biziak ere kentzen
saiatzen zela.
29. Eta agitu zen nik dei
egin niela, eta entzun ninduten, beraz nire aurretik ihes egiteari
utzi zuten.
30. Eta jazo zen,
Laban-en zerbitzaria ene anaiak susmatu zituenean, ikaratzen hasi
zela, eta nire aurretik ihes egitear eta Jerusalen hirira itzultzear
zegoen.
31. Eta orain ni, Nefi,
giza-luzeran gizon altua izanez, eta Jaunarengandik indar handia
jasorik, beraz, Laban-e, zerbitzariari eutsi nion, eta ihes ez
egiteko hartu nion.
32. Eta gertatu zen berba
egin niela nire hitzak entzuten badikit, Jauna eta ni ere bizi
bezala, gure hitzak entzuten badizkigu, bizitza barkatzen diogula.
33. Eta berba egion zion,
zinpean ere, bera ez beldurtzeko; gizon librea dela gu bezalakoa
basamortura gurekin jaisten badu.
34. Eta ni ere hitz egion
zion, esanez:
35.
36.
37.
38.
1 NEFI 5
1 NEFI 6
1 NEFI 7
1 NEFI 8
1 NEFI 9
1 NEFI 10
1 NEFI 11
1 NEFI 12
1 NEFI 13
1 NEFI 14
1 NEFI 15
1 NEFI 16
1 NEFI 17
1 NEFI 18
1 NEFI 19
1 NEFI 20
1 NEFI 21
1 NEFI 22
2 NEFI
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
I 10
I 11
I 12
I 13
I 14
I 15
I 16
I 17
I 18
I 19
I 20
I
21
I 22
I 23
I 24
I 25
I 26
I 27
I 28
I 29
I 30
I 31
I 32
I 33
I
2 NEFI 1
2 NEFI 2
2 NEFI 3
2 NEFI 4
2 NEFI 5
2 NEFI 6
2 NEFI 7
2 NEFI 8
2 NEFI 9
2 NEFI 10
2 NEFI 11
2 NEFI 12
2 NEFI 13
2 NEFI 14
2 NEFI 15
2 NEFI 16
2 NEFI 17
2 NEFI 18
2 NEFI 19
2 NEFI 20
2 NEFI 21
2 NEFI 22
2 NEFI 23
2 NEFI 24
2 NEFI 25
2 NEFI 26
2 NEFI 27
2 NEFI 28
2 NEFI 29
2 NEFI 30
2 NEFI 31
2 NEFI 32
2 NEFI 33
JAKOB
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I
JAKOB 1
JAKOB 2
JAKOB 3
JAKOB 4
JAKOB 5
JAKOB 6
JAKOB 7
ENOS
JAROM
OMNI
MORMONEN HITZAK
MOSIAS
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
I 10
I 11
I 12
I 13
I 14
I 15
I 16
I 17
I 18
I 19
I 20
I 21
I 22
I 23
I 24
I 25
I 26
I 27
I 28
I 29
I
MOSIAS 1
MOSIAS 2
MOSIAS 3
MOSIAS 4
MOSIAS 5
MOSIAS 6
MOSIAS 7
MOSIAS 8
MOSIAS 9
MOSIAS 10
MOSIAS 11
MOSIAS 12
MOSIAS 13
MOSIAS 14
MOSIAS 15
MOSIAS 16
MOSIAS 17
MOSIAS 18
MOSIAS 19
MOSIAS 20
MOSIAS 21
MOSIAS 22
MOSIAS 23
MOSIAS 24
MOSIAS 25
MOSIAS 26
MOSIAS 27
MOSIAS 28
MOSIAS 29
ALMA
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
I 10
I 11
I 12
I 13
I 14
I 15
I 16
I 17
I 18
I 19
I 20
I 21
I 22
I 23
I 24
I 25
I 26
I 27
I 28
I 29
I 30
I 31
I 32
I 33
I 34
I 35
I 36
I 37
I 38
I 39
I 40
I 41
I 42
I 43
I 44
I 45
I 46
I 47
I 48
I 49
I 50
I 51
I 52
I 53
I 54
I 55
I 56
I 57
I 58
I 59
I 60
I 61
I 62
I 63
I
ALMA 1
ALMA 2
ALMA 3
ALMA 4
ALMA 5
ALMA 6
ALMA 7
ALMA 8
ALMA 9
ALMA 10
ALMA 11
ALMA 12
ALMA 13
ALMA 14
ALMA 15
ALMA 16
ALMA 17
ALMA 18
ALMA 19
ALMA 20
ALMA 21
ALMA 22
ALMA 23
ALMA 24
ALMA 25
ALMA 26
ALMA 27
ALMA 28
ALMA 29
ALMA 30
ALMA 31
ALMA 32
ALMA 33
ALMA 34
ALMA 35
ALMA 36
ALMA 37
ALMA 38
ALMA 39
ALMA 40
ALMA 41
ALMA 42
ALMA 43
ALMA 44
ALMA 45
ALMA 46
ALMA 47
ALMA 48
ALMA 49
ALMA 50
ALMA 51
ALMA 52
ALMA 53
ALMA 54
ALMA 55
ALMA 56
ALMA 57
ALMA 58
ALMA 59
ALMA 60
ALMA 61
ALMA 62
ALMA 63
HELAMAN
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
I 10
I 11
I 12
I 13
I 14
I 15
I 16
I
HELAMAN 1
HELAMAN 2
HELAMAN 3
HELAMAN 4
HELAMAN 5
HELAMAN 6
HELAMAN 7
HELAMAN 8
HELAMAN 9
HELAMAN 10
HELAMAN 11
HELAMAN 12
HELAMAN 13
HELAMAN 14
HELAMAN 15
HELAMAN 16
3 NEFI
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
I 10
I 11
I 12
I 13
I 14
I 15
I 16
I 17
I 18
I 19
I 20
I 21
I 22
I 23
I 24
I 25
I 26
I 27
I 28
I 29
I 30
I
3 NEFI 1
3 NEFI 2
3 NEFI 3
3 NEFI 4
3 NEFI 5
3 NEFI 6
3 NEFI 7
3 NEFI 8
3 NEFI 9
3 NEFI 10
3 NEFI 11
3 NEFI 12
3 NEFI 13
3 NEFI 14
3 NEFI 15
3 NEFI 16
3 NEFI 17
3 NEFI 18
3 NEFI 19
3 NEFI 20
3 NEFI 21
3 NEFI 22
3 NEFI 23
3 NEFI 24
3 NEFI 25
3 NEFI 26
3 NEFI 27
3 NEFI 28
3 NEFI 29
3 NEFI 30
4 NEFI
MORMON
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
MORMON 1
MORMON 2
MORMON 3
MORMON 4
MORMON 5
MORMON 6
MORMON 7
MORMON 8
MORMON 9
ETER
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
I 10
I 11
12
13
14
15
ETER 1
ETER 2
ETER 3
ETER 4
ETER 5
ETER 6
ETER 7
ETER 8
ETER 9
ETER 10
ETER 11
ETER 12
ETER 13
ETER 14
ETER 15
MORONI
01
I 02
I 03
I 04
I 05
I 06
I 07
I 08
I 09
I 10
I
MORONI 1
MORONI 2
MORONI 3
MORONI 4
MORONI 5
MORONI 6
MORONI 7
MORONI 8
MORONI 9
MORONI 10